Bu yazımda bilimsel verilerden ziyade gözlem ve tecrübelerimle edindiğim baı tespitlerde bulunacağım.
Otizmin diğer adı yaygın gelişimsel bozukluktur. Otizm üç yaşından önce başlayan ve ömür boyu süren, sosyal etkileşime ve iletişime zarar veren, sınırlı ve tekrarlanan davranışlara yol açan beynin gelişimini engelleyen bir rahatsızlıktır.
Kısaca şöyle anlatalım. Mide hastalıkları nasıl hafiften başlar tedavi edilmediğinde aşamalar kaydederek mide kanserine varıncaya kadar ağırlaşırsa otizm de öyledir. Bu nedenle otizm teşhisi konmuş çocukların küçük yaşta eğitilerek bir çok sosyal aktivite ve davranış bozukluklarının giderilmesinde mesafe alındığı bir gerçektir.
Otizm spectrum hastalıklarını sınıflandıracak olursak:
Uyaran eksikliği bozukluğu hafif düzeyde olup otizm belirtileri göstermekle beraber bilinçli eğitimle düzelebilecek bir bozukluktur, Atipik otizm , ferajilx sendromu asperger ve redd sendromu (son bilgilere göre redd sendromu otizm hastalığına dahil edilmiyormuş) gibi. Eğer uyaran eksikliği bozukluğu ile Atipik otizm teşhisi konulmuş ise iyileşme şansı çok yüksektir. Ancak altın değerindeki yılların kaçırılmaması gerekir. Kimi aileler kabullenemediğinden bazen de teşhis konulana kadar zaman kaybedilmesinden hastalık ilerlemektedir.
Çocuğunuzda şu belirtiler varsa dikkatli olunuz:
1-Göz kontağı kurmuyorsa
2-ismi söylendiğinde bakmıyorsa
3-Konuşma yaşı geldiği halde konuşmuyorsa
4-Sosyal ortamlardan kaçınıp akranlarıyla değil tek başına oynuyorsa
5-Ellerini kollarını amaçsızca sallayıp sesler çıkarıyorsa
6-Kendi etrafında sürekli dönüyorsa
7-Oyuncaklara takıntı derecesinde bağımlı olup çevresine ilgisizse (örneğin sürekli araba sürer, sıralama yapar, oyuncakları döndürür ve bıkmadan ona bakabilir bunu sürekli tekrarlayabilir)
8-Çamaşır Makinesi gibi dönen aletlere saatlerce bakabilir
9-Bir dergi ya da gazetedeki resmi göstermek istediğinde kendi parmağıyla değil sizin parmağınızı yada elinizi tutarak göstermeye çalışır.
10-Bilgisayar ve telefon oyunlarına ilgisi çok fazla ise (bu durumda bazen anne baba ” konuşmuyor ama oyunları o kadar güzel oynuyor ki çok zeki bir çocuk” diye düşünebilirler.
Bu belirtilerin bir kaçı varsa:
1-Derhal bir çocuk psikiyatrına götürünüz
2-Çocuğun ilgisini takıntılarından başka yöne çekmeye çalışınız
3-Ne kadar ağlarsa ağlasın onu bilgisayar telefon oyunları ve televizyon gibi aygıtlardan uzak tutunuz.
Doktorunuzdan şu testlerin yapılmasını isteyebilirsiniz. Kandaki demir oranı, Fenilanin düzeyi, Tiroid, Süt alerjisi, Gluten alerjisi ve doktorunuzun gerekli gördüğü diğer testler
Otizmin etkilerini azaltmak ve eğitimle iyileştirmek için ayrıca; Çocuklarımıza hazır gıdalar yedirmemek (yapılan araştırmalara göre bağırsakların zararlı mineralleri vücuttan atamayınca beyne yerleştirdiği, ağır metallerin zamanla otizmin şiddetini daha da artırdığı tespit edilmiştir.)
Zamanında teşhis amacıyla doktora başvurmak, verilecek tedavi ve diyetleri doğru uygulamak
Özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde eğitimini aksatmadan sürdürmek gerekmektedir.
AYŞEGÜL KÖSEMAN
